Ładowanie

Obalamy euromity

Unia Europejska nie gryzie
Zapraszam

Nie musimy kochać Ukrainy, by ją wspierać

Wojna na Ukrainie na pełną skalę trwa ponad dwa lata i na horyzoncie nawet nie majaczy jej zakończenie. W ludziach, co zupełnie zrozumiałe, rośnie zmęczenie tym konfliktem i wszelkimi jego konsekwencjami. Jednak, gdy zaczyna się to przeradzać w niechęć i złość wobec uchodźców, to pora bić na alarm zanim zacznie narastać nienawiść i dojdzie do jakiejś tragedii. Dlatego w dzisiejszym artykule chciałbym przedstawić chłodną ocenę sytuacji wokół Ukrainy i jej obywateli.

Najtrudniejsza dla ludzi w kraju będącego celem napływu uchodźców jest akceptacja obcokrajowców często stających się naszymi sąsiadami. Jeśli nawet nie mamy problemu z innością przeciętnego Ukraińca, to najczęściej spotykamy tych bogatych jeżdżących drogimi samochodami. Jest to oczywiste, bo głównie takich było stać na ucieczkę przed wojną. Wywołuje to zrozumiały niesmak, ale to państwo ukraińskie powinno ścigać swoich obywateli uchylających się od obrony ojczyzny. Często też możemy spotkać roszczeniowe postawy Ukraińców. Jednak to polskie władze decydują, jakiej pomocy udzielają naszym gościom i być może rozpieściły ich. Przecież dopiero przed nadchodzącym rokiem szkolnym pomyślano o tym, żeby uzależnić wypłatę 800+ Ukraińcom od tego, czy ich dzieci realizują obowiązek szkolny w Polsce. Znane u nas powiedzenie mówi: „jak dają to bierz, jak biją to uciekaj”. Widocznie uchodźcy z Ukrainy wychodzili z tego samego założenia i chętnie korzystali z hojności polskich władz. Nie można mieć pewności, że Polacy na uchodźstwie nie zachowywaliby się podobnie. Na pewno różnice w postawach byłyby tak samo zauważalne a te negatywne bardziej rzucałyby się w oczy.

Kolejną kontrowersją, jeśli chodzi o Ukrainę jest brak pozytywnych gestów tego państwa w kwestii pamięci o rzezi wołyńskiej. To wraz z niechęcią do burzenia pomników żołnierzy UPA będących zbrodniarzami może sprawiać wrażenie niewdzięczności, mimo ogromnej pomocy. Tu należy przyznać, że polskie władze podchodzą do sprawy zbyt lekkomyślnie. Tak jakby uznawały, że póki trwa wojna nie należy poruszać trudnych kwestii w relacjach między oboma państwami. Tymczasem jest wręcz przeciwnie. To teraz istnieje najlepszy moment, żeby coś wywalczyć. Później pojawią się nowe problemy i strona ukraińska będzie odwlekać sprawę w nieskończoność. Poza tym, im dłużej trwa wojna, tym trudniej będzie uświadomić społeczeństwu ukraińskiemu zbrodnie banderowców. Natomiast kompletną bzdurą są sugestie, że jeszcze będziemy mieć problem z Ukrainą przez ich nacjonalistów. Naprawdę zapłacili już wystarczającą cenę za wbijanie noża w plecy Polaków a w ostatnich latach nasza pomoc dla nich jest bezprecedensowa w historii. Tylko kompletny szaleniec wywołałby konflikt w takiej sytuacji. Łatwo zapominamy, że sami mamy w Polsce kult żołnierzy wyklętych, wśród których nie brakowało zbrodniarzy mordujących Białorusinów, Litwinów i Ukraińców. W Polsce też nie mamy problemu z gloryfikowaniem zbrodniarzy, przecież prezydent Bronisław Komorowski (szokujące) ustanowił dzień pamięci żołnierzy wyklętych. Czy mamy podstawy, by myśleć, że społeczeństwo ukraińskie nie obróciłoby się przeciwko władzy, która spróbowałaby odebrać im bohaterów?

W niektórych może budzić niezrozumienie, dlaczego Ukraina nie chce usiąść do negocjacji pokojowych i oszczędzić życie swoich licznych obywateli. Po pierwsze Rosja co jakiś czas wyraża chęć negocjowania a za chwilę dokonuje ataku na infrastrukturę cywilną wroga, więc trudno mówić o szczerości intencji. Po drugie warunki stawiane przez Putina są nie do przyjęcia przez Ukraińców. O ile neutralność ich kraju przy silnych gwarancjach bezpieczeństwa ze strony państw Zachodu jest czymś, o czym można by pomyśleć, to o oddaniu części terytorium nie może być mowy. Dobrze wiadomo, co Rosjanie robią na terenach okupowanych. Dla ludzi czujących się Ukraińcami oznaczałoby to co najmniej wynarodowienie. Poza tym taka decyzja może zasugerować innym państwom, że warto dokonywać agresji, bo przy zajęciu część terytorium napadniętego będą mogły liczyć na zachowanie zdobyczy. Wtedy tylko czekać inwazji Chin na Tajwan, Serbii na Kosowo a może nawet Korei Północnej na Południową. Poza tym strona rosyjska domaga się zniesienia sankcji. Zatem wywołanie wojny miałoby pozostać bez kary. Nie ma też pewności, że Rosja zachęcona swoim osiągnięciem, nie będzie chciała za jakiś czas sięgnąć po kolejne tereny Ukrainy.

Niepokój może wywoływać fakt rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Ukrainą przez Unię Europejską. Kraj ten bez wątpienia nie jest w chwili obecnej gotowy do stania się członkiem UE głównie ze względu na oligarchię i idącą za nią gigantyczną korupcję. Dodatkowo specyfika tamtejszego rolnictwa (ogromne gospodarstwa i dużo niższe normy fitosanitarne) stanowi zagrożenie dla innych gospodarek unijnych. Jednak z pewnością nie zostanie do niej przyjęta, jeśli nie będzie na to w pełni gotowa a interesy pozostałych państw odpowiednio zabezpieczone. Przykład Gruzji, z którą zawieszono negocjacje z powodu kontrowersyjnej ustawy pokazuje, że w każdym momencie można zatrzymać cały proces. Właściwie przeprowadzona integracja z Ukrainą może być dla Zjednoczonej Europy bardzo korzystna. Jeśli nowemu państwu członkowskiemu przyznamy rolę żywiciela Wspólnoty inne kraje będą mogły rozwinąć inne gałęzie gospodarki niż rolnictwo.

Nikt nie musi kochać Ukrainy. Jest wiele powodów, dla których można czuć niechęć wobec niej i jej obywateli: zaszłości historyczne, coraz większe żądania, brak mocnych gestów wdzięczności i wszechobecna korupcja u naszego wschodniego sąsiada. Jednak nie jest to kwestia sympatii czy antypatii, a zwykłego człowieczeństwa i poczucia sprawiedliwości. Nawet jeśli Rosja nie popełniłaby tych wszystkich zbrodni (często podważanych), to wciąż byłaby agresorem. Agresja mająca nawet swoje podstawy, ale nie sprowokowana bezpośrednio także jest godna potępienia. Nie ma też znaczenia, że po drugiej stronie są między innymi Amerykanie, którzy sami wywołali kilka wojen. W czasie II wojny światowej nikt z Aliantów nie zastanawiał się nad tym, co USA robiły w swoim regionie tylko ramię w ramię walczyli z Nazistami. Słowem, nie wszystko, co robią Jankesi jest z gruntu złe.
Sondaże wskazujące na to, że Europejczycy chcą dalszego wspierania Ukrainy mimo braku wiary w jej zwycięstwo, najlepiej świadczą o tym, że to coś więcej niż czysta logika i przyjaźń.

Euromit nr 19 – Polska nie potrzebuje pieniędzy z Funduszu Odbudowy

premier Mateusz Morawiecki – rzekomo główny odpowiedzialny za problemy Polski z Funduszem Odbudowy

Ostatnio w naszym kraju najgłośniejszym tematem związanym z Unią Europejską jest kwestia braku zatwierdzenia polskiego Krajowego Planu Odbudowy przez Komisję Europejską. Rząd PiS swoją znaną, wieloletnią już taktyką, odsuwa winę od siebie zrzucając ją na wszystkich dookoła. Dodatkowo stara się bagatelizować problem sugerując, że nie potrzebujemy jakichś brukselskich srebrników. W tym artykule chciałbym rozważyć, czy jest to prawdą.

Na początku przypomnijmy czym właściwie jest Fundusz Odbudowy. Został ustanowiony przez Unię Europejską w 2020 roku jako instrument służący odbudowie gospodarek państw członkowskich po pandemii koronawirusa. Jego wartość wynosi 750 mld euro (390 mld to bezzwrotne dotacje, a 360 mld niskooprocentowane kredyty). Jego znaczącą część (672,5 mld) stanowi Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Pieniądze z niego mają być przeznaczone na inwestycje publiczne i reformy w państwach Unii. Według planu Polska ma otrzymać 27 mld w dotacjach i 32 mld kredytu, czyli w sumie 59 mld euro. Pieniądze na ten cel zostaną pozyskane na rynkach finansowych. Oznacza to, że kraje unijne pierwszy raz w historii zaciągnęły wspólny dług. Z tego powodu każde państwo członkowskie musiało ratyfikować umowę o zasobach własnych. Mało kto chce się do tego przyznać, ale to pierwszy krok w stronę federalizacji.
Każde państwo członkowskie musiało przedstawić swój Krajowy Plan Odbudowy, w którym zawarło dokładny plan wydatkowania przyznanych środków. Komisja Europejska ustaliła z góry, że 37 procent ma być przeznaczonych na zieloną transformację i 20 procent na cyfryzację. Reszta kwot jest zależna od indywidualnych potrzeb danego kraju, ale trzeba uwzględnić:

– inteligentny, zrównoważony oraz inkluzywny (nie wykluczający) rozwój gospodarzy i zatrudnienie,

– spójność społeczną i terytorialną,

– zdrowie i odporność

– politykę na rzecz następnego pokolenia.

Polska pod rządami Prawa i Sprawiedliwości na szczycie unijnym w 2020 roku wyraziła zgodę na wprowadzenie do prawa unijnego tzw. zasady „pieniądze za praworządność”. Mówi ona, że wypłata wszelkich środków z budżetu Unii dla państw członkowskich jest zależna od tego, czy dany kraj przestrzega praworządności. Oczywiście rząd nie podjął tej decyzji z dobrej woli. Po prostu istniało zagrożenie, że nie uda się uchwalić unijnego budżetu, co opóźniłoby napływ kolejnego strumienia pieniędzy do naszego kraju. Premier Mateusz Morawiecki zapewniał, że nowy instrument UE jest kompletnie bezzębny. Jednak okazało się, że te zęby są i to dość solidne. Komisja Europejska szybko użyła swojego nowego narzędzia i zablokowała pieniądze dla Polski i Węgier z Funduszu Odbudowy. Mateusz Morawiecki zbiera za tamten szczyt solidne cięgi od polityków prawego skrzydła obozu władzy, czyli Solidarnej (od niedawna Suwerennej) Polski ze Zbigniewem Ziobrą na czele.

Jako warunki odblokowania środków z Funduszu Odbudowy dla Polski wskazano likwidację Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego i przywrócenie wszystkich zawieszonych przez nią sędziów do orzekania. Mimo początkowych deklaracji, że FO to ogromna szansa dla Polski, nowy Plan Marshalla, rząd nie kwapił się do zastosowania się do zaleceń KE. W końcu ID zlikwidowano, ale w jej miejsce utworzono Izbę Odpowiedzialności Zawodowej Sędziów. Od swojej poprzedniczki różni się jednak jedynie nazwą. Unia oczywiście nie dała się zwieść, bo przecież nie chodziło o niewłaściwe nazewnictwo.
Teraz na stole leży propozycja, która zakłada przeniesienie spraw dyscyplinarnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Nie jest to zgodne z Konstytucją, ponieważ ta nie daje NSA uprawnień do dyscyplinarek. Poza tym są w niej wyraźnie rozdzielone sądy powszechne i administracyjne. Teraz sprawa utknęła w Trybunale Konstytucyjnym skierowana tam przez prezydenta. Rozprawa jest przewidziana na 30 maja. Jednak w TK ma miejsce konflikt. Liczna grupa sędziów kwestionuje przewodnictwo Julii Przyłębskiej sugerując, że jej kadencja wygasła. W związku z tym może być niemożliwe zebranie kworum potrzebnego do wydania zamówionego wyroku. PiS postanowił rozwiązać problem zmniejszając minimalny skład orzekający z 11 do 9 sędziów. Kolejny raz naruszenia próbują naprawić innymi naruszeniami. Literalnie nie jest to niezgodne z prawem, ale to ewidentne dostosowywanie przepisów do doraźnej potrzeby politycznej. Wiemy już, do czego prowadzi nadmierne upolitycznienie wymiaru sprawiedliwości.

Jak już wspomniałem przedstawiciele władzy w Polsce, przynajmniej do pewnego momentu starali się sugerować, że nasza forma ekonomiczna jest tak dobra, iż nie potrzebujemy żadnych pieniędzy z Unii. Przoduje w tym prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński. Stwierdził nawet, że to inne państwa chcą a wręcz muszą od nas pożyczać. Z tego powodu jest uznawany za naczelnego standupera (kabareciarza wygłaszającego monologi) kraju. Dopiero wojna na Ukrainie osłabiła animusz rządzących, zmienili retorykę i zaczęli iść na ustępstwa wobec Komisji Europejskiej. Jednak jak na olbrzymią stawkę, o jaką toczy się gra, nie są one znaczące.

Jaka jest tymczasem prawda o polskiej gospodarce? Co prawda inflacja już nie rośnie, ale wciąż jest na wysokim poziomie i w kwietniu br. wyniosła 14 %. W Unii Europejskiej jedynie Czechy (14,3 proc.) , Łotwa (15,6%) i Węgry (24,5 %) miały wyższą, ale ich zależność od Rosji była większa. Dwa ostatnie kwartały przyniosły spadek PKB naszego kraju (w IV kwartale 2022 r. o 2,3% a w I kwartale 2023 r. o 0,2%). Deficyt budżetowy (wydatki wyższe niż dochody) urósł do 3,7% PKB i jest jednym z najwyższych w UE, większe są jedynie: włoski (8%), węgierski (6,2%), rumuński (6,2%) i maltański (5,8%). Poza tym rząd składa coraz to nowe, kosztowne obietnice wyborcze, na co Koalicja Obywatelska odpowiada tym samym. Ewentualna realizacja tych zapowiedzi po wyborach dodatkowo obciąży naszą gospodarkę. Gdyby uwzględnić wspomniane postulaty, deficyt budżetowy wyniósłby 5,7% i byłby wtedy najwyższy w Unii. Inflacja oczywiście również podskoczy. Pieniądze z Funduszu Odbudowy byłyby silnym impulsem rozwojom dla polskiej gospodarki, przyniosłoby nowe inwestycje i pomogłyby stworzyć nowe miejsca pracy. Ponadto pojawienie się w Polsce dużej ilości pieniędzy w innej niż nasza walucie podziałoby antyiflacyjnie.

Szczególnie w świetle sytuacji gospodarczej na świecie wynikającej z popandemicznego kryzysu i wojny na Ukrainie, bagatelizowanie środków z Funduszu Odbudowy jest po prostu sprzeczne z polską racją stanu. Wydarzenia te mocno wpłynęły na największe potęgi, a co dopiero na nasz kraj? Choć uważany już za rozwinięty, nadal jest na dorobku a nasze władze popełniają liczne błędy. Zaryzykuję stwierdzenie, że nawet w normalnych warunkach te pieniądze byłyby nam niezbędne. Niemniej jednak taka retoryka służy jedynie umniejszaniu w oczach społeczeństwa problemu, który jest wyłączną winą rządzących.